حتما این سوال هنگام نصب ویندوز برای شما هم پیش آمده که فرق ویندوز 64 و 32 بیت در چیست و ویندوز 32 بیتی بهتر است یا 64 بیتی. این دست سوالات در نهایت گاها باعث این مسئله شده که برخی کاربران تصورات اشتباهی از ویندوز 32 بیت و ویندوز 64 بیت داشته باشند. به عنوان نمونه برخی فکر می‌کنند امنیت ویندوز 64 بیت از 32 بیت بیشتر است. در این آموزش به صورت مفصل به موضوع تفاوت بین ویندوز 32 و 64 بیت می‌پردازم که با هم ببینیم واقعا ویندوز 32 بیتی و 64 بیتی چه فرقی با هم دارند.
فرق ویندوز 64 و 32 بیت در چیست؟
فرق ویندوز 32 و 64 بیتی در معماری و پردازشی است که در حافظه رم خواهند داشت. در ویندوز 32 بیت شما محدد هستید که حداکثر از 4 گیگ حافظه رم استفاده کنید اما در نسخه 64 بیت میتوانید از کل حافظه رم به دلیل پردازش بالایی که روی تک تک بیت‌ها انجام می‌گیرد برخوردار شوید. در ادامه به بررسی معماری ویندوز 32 بیت و 64 بیت می‌پردازم و در نهایت بر اساس همین بررسی به تفاوت‌های بین ویندوز 64 و 32 بیتی می‌رسیم.
بررسی معماری ویندوز 32 بیت و 64 بیت
فرض کنید یک آژانس مسافرتی که در زمینه تور فعالیت دارد شهر مازندران را به عنوان مقصد گردشگران انتخاب می‌کند. حال در محدوده انتخاب شده برای سفر هتلی وجود دارد که توانایی پذیرش 10 خانواده را با توجه به اتاق‌های خالی خود دارد. اما در مقابل در این تور 11 خانواده شرکت کرده‌اند که در این صورت یک خانواده قادر به استفاده از هتل نخواهند بود.
تفاوت نسخه ویندوز 32 بیت و 64 بیت نیز درست به همین شکل است، اگر هتل را به عنوان رم در نظر بگیریم، هر یک از این اتاق‌ها یک سلول از این رم را تشکیل خواهند داد که در اختیار مسافران(پردازش‌های سیستم) قرار می‌گیرد. هر یک از این سلول‌ها نیز دارای یک شناسه هستند که در مثال هتل میتوان این شناسه‌ها را همان شماره اتاق در نظر گرفت. وقتی قرار است داده‌ای از رم خوانده شود به کمک این شناسه‌ها انجام می‌گیرد، درست مانند این است که در سالن هتل کسی به دنبال کسانی که در اتاق 22 قرار دارند باشد، در این صورت به کمک شناسه اتاق می‌تواند با افرادی که در این اتاق قرار دارند ارتباط برقرار کند. در رم نیز این ارتباط از طریق شناسه هر سلول مورد پردازش(ارتباط) قرار می‌گیرد.
ویندوز 32 بیت به دلیل محدودیتی که دارد تنها قادر است 2 به توان 32 شناسه را تولید کرده و بخواند که در این صورت چیزی حدود 4 گیگ از حافظه رم قابل شناسایی است و امکان خواندن سایر سلول‌ها را نخواهد داشت. در مثال هتل نیز همین اتفاق می‌افتد و وقتی تعداد مسافر بیشتر از تعداد اتاق‌های خالی باشد، برخی مسافران امکان اسکان نخواهند داشت. اما اگر هتلی را انتخاب کنید که ظرفیت گنجایش بزرگ‌تری داشته باشد، در این صورت به همه مسافران اتاق تعلق خواهد گرفت. انتخاب هتلی با گنجایش بیشتر در بررسی معماری رم همان ویندوز نسخه 64 بیتی است.
در ویندوز 64 بیت امکان ساخت شناسه برای حافظه رم برابر است با 2 به توان 64 که عدد خیلی بزرگی حاصل خواهد شد و از آنجایی که هنوز در دنیا ممکن است به این میزان محاسبه نیاز نباشد، تقریبا میتوان گفت که شما از هر رم که استفاده کنید امکان شناسایی و خواندن حافظه آن به صورت کامل فراهم است. در کامپیوترهای امروزی حداقل رم بیش از 4 گیگ است، بنابراین استفاده از ویندوز 64 بیت معقول‌تر خواهد بود، چرا که میتوانید از کل حافظه رم استفاده کنید.
مزایای ویندوز 64 بیتی چیست؟
1. پشتیبانی از حافظه بیشتر
همانطور که در بررسی معماری رم مشخص شد امکان خواندن کل حافظه رم در ویندوز 64 بیت فراهم است. بنابراین در صورتی که شما از ویندوز 64 بیت استفاده کنید میتوانید از یک رم با مشخصات بالا استفاده کرده و از تمام حافظه آن برای پردازش داده‌ها استفاده کنید. اما در صورتی که از ویندوز 32 بیت استفاده کنید تنها میتوانید 4 گیگ از حافظه رم را در اختیار بگیرید و امکان خواندن باقی حافظه رم فراهم نخواهد بود.
تازه باز هم با این وضعیت خواندن این مقدار حافظه کمتر از 4 گیگ است. چرا که بخشی از این حافظه به سایر حافظه‌های موجود در سیستم از جمله حافظه گرافیکی تعلق دارد. به علاوه Process های وابسته به سیستم‌عامل نیز در همین فضای حافظه، آدرس‌دهی می‌شوند. نتیجه اینکه بسته به پیکربندی سیستم، حداکثر 3 تا 25/3 گیگابایت از حافظه رم قابل شناسایی خواهد بود. در مقابل سیستم عامل 64 بیتی توانایی آدرس‌دهی حجم بیشتری از حافظه را دارد و برای استفاده از حجم‌های بالای رم مثل 6 یا 12 گیگابایت، مشکلی نخواهید داشت.
2. جلوگیری از اجرای بدافزارهای با معماری 32 بیت
ویندوز 64 بیت طوری ساخته شده است که از اجرای برخی پردازش‌ها که بر اساس معماری 32 بیت ساخته شده‌اند جلوگیری می‌کند. در این صورت اگر سیستم شما به بدافزارهای 32 بیت آلوده شود جای نگرانی نخواهد بود. چرا که این بدافزارها امکان اجرا نخواهند داشت و ویندوز از اجرای آنها جلوگیری خواهد کرد. البته دقت کنید که این مورد در برخی مواقع رخ می‌ددهد و برای همیشه اینطور نیست.
3. پردازش بهتر فایل‌های حجیم
فرض کنید قرار است یک فایل 5 گیگابایتی روی سیستم عامل 32 بیتی خود که دارای یک رم با حجم قابل دسترسی 3 گیگابایت است باز شود، در این حالت سیستم باید قسمت‌های مورد نیاز فایل را در حافظه آدرس‌دهی کند و در صورتی که نیاز باشد از قسمت‌های مختلف فایل به صورت پی در پی استفاده شود، که عملیات آدرس دهی باید دائما برای پردازش این فایل حجیم تکرار شود.
در این صورت اگر در حال اجرای یک فایل حجیم باشید که 3 گیگ از حافظه رم را به خود اشغال کند تقریبا تنها چیزی که از حافظه رم برای اجرای سایر وظایف در دسترس خواهد بود چیزی بین 250 تا 500 مگابایت خواهد بود. در این صورت با کاهش حافظه مواجه شده و سیستم شما به اصطلاح هنگ خواهد کرد.
4. توانایی اجرای برنامه‌های 32 بیتی
همانطور که ویندوز 64 بیت و 32 بیت داریم، متناسب با آن نیز برنامه‌ها و نرم افزارهایی که در سیستم عامل نیز وجود دارند به صورت 32 بیت و 64 بیت هستند. به عنوان نمونه اگر در گذشته تصمیم داشتید برنامه تلگرام دسکتاپ را روی سیستم عامل ویندوز خود نصب کنید این برنامه برای ویندوز در دو نسخه 32 و 64 بیت ارائه شده بود که در صورت استفاده از ویندوز 32 بیت لازم بود نسخه 32 بیتی این برنامه را دانلود کنید که در حال حاضر این حالت برای سیستم عامل لینوکس به این شکل است و برای استفاده از تلگرام در لینوکس باید متناسب با نسخه سیستم عامل خود نصب را انجام دهید.
پس در ویندوز 32 برنامه‌هایی که برای ویندوز 64 بیت ساخته شده باشند اجرا نخواهند شد و شما برای استفاده از این نوع برنامه‌ها حتما باید نسخه 32 بیتی برنامه را نصب کنید تا قادر به اجرای آن باشید.